De netto schuldquote laat zien hoeveel schulden we hebben ten opzichte van ons jaarinkomen. Als je schulden minder dan 100% van je inkomen is, dan ziet het er gezond uit. Als de schulden hoger zijn dan 130% is het ongezond. Zoals uit de grafiek blijkt zijn onze schulden de laatste jaren flink gedaald. De komende jaren verwachten we een stijging van onze schulden. We blijven ruim onder de grens van een gezonde schuldquote.

Soms leent de gemeente ook geld om dit door te lenen aan verbonden partijen of andere instellingen. Deze uitgeleende gelden zijn opgenomen onder Financiële Vaste Activa. Voor dit kengetal trekken we deze uitgeleende gelden af van de schulden. Hiermee laten we zien hoeveel 'eigen' schulden we hebben ten opzichte van ons jaarinkomen. Dit percentage is iets hoger, maar nog steeds ruim onder de grens van een gezonde schuldquote.

Dit is het percentage van ons spaargeld (reserves) ten opzichte van ons bezit (balanstotaal). Als je te weinig spaargeld hebt kun je in financiële problemen komen. Als we tenminste 20% van ons bezit met eigen spaargeld financieren wordt dat als gezond aangemerkt. Als je meer dan 50% van je bezit met eigen geld hebt betaald ben je kerngezond.

Wij zitten hier tussenin. Zo op het eerste gezicht is onze spaarpot behoorlijk goed gevuld. Maar hierbij moeten we wel opmerken dat veel van ons spaargeld al een bestemming heeft. Denk bijvoorbeeld aan het Fonds Verstedelijking Almere. Daarom vinden we het beter om naar de buffer te kijken. Dat is onze 'vrije' reserve die we bij tegenvallers kunnen aanspreken. Eind 2023 zit daar ruim € 117 miljoen in, maar gaat het tekort over 2023 van € 37,3 miljoen nog vanaf. Vanaf 2024 loopt deze terug door de verwachte begrotingstekorten, en verwachten we dat deze zelfs negatief wordt. Met het plan voor de bezuinigingen willen we dit voorkomen.

De grondratio geeft aan hoeveel grond we in ons bezit hebben, ten opzichte van ons jaarinkomen. Dit is belangrijk, want als je teveel grond in je bezit hebt dan kun je in de financiële problemen komen. Als je meer dan 35% grond hebt, wordt de provincie bezorgd.

Uit de grafiek blijkt dat we in 2011 tot 2015 veel te veel grond hadden. We hebben toen veel grond moeten afwaarderen. Vanaf 2015 is de grondverkoop weer gaan lopen. Inmiddels hebben we een gezond grondbedrijf.

Met dit kengetal kun je zien of onze begroting ook op lange termijn sluitend is. Voor het financieel toezicht is dit kengetal van belang en daarom opgenomen.
Het saldo van onze elk jaar terugkerende uitgaven en inkomsten moet op zijn minst nul zijn. Uit de grafiek blijkt dat we voor 2023 een negatief saldo hebben. Sinds de jaarrekeningen van 2018 t/m 2021 blijkt dat we elk jaar structureel geld tekort komen. Dat verwachten we ook in de komende jaren. Alleen in 2022 hadden we een positief saldo door extra geld uit het gemeentefonds.

De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin wij bij het voordoen van een financiële tegenvaller, dit indien nodig in het volgende begrotingsjaar kunnen opvangen door extra belastinginkomsten. Of de mogelijkheid om hiermee ruimte te creëren voor extra beleid.
Om deze ruimte weer te kunnen geven wordt de hoogte van de tarieven (ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing) in Almere vergeleken met de landelijk gemiddelde tarieven. Naast de ozb wordt ook gekeken naar de riool- en afvalstoffenheffing omdat de heffing niet kostendekkend hoeft te zijn, maar ook lager mag worden vastgesteld (er is dan sprake van belastingcapaciteit die niet benut wordt).

De mate waarbij een tegenvaller kan worden bijgestuurd, wordt ook wel de wendbaarheid van de begroting genoemd. Wanneer een gemeente te maken heeft met een hoge schuld en de structurele lasten hoger zijn dan de structurele baten en de woonlasten al relatief hoog zijn, dan is er minder ruimte om te kunnen bijsturen. Dat is in Almere het geval.

We laten hier de realisatie tot en met 2022 zien, omdat de definitieve landelijke cijfers over 2023 nog niet bekend zijn.