2023 was het eerste volledige jaar met het vorige coalitieakkoord 'Bouwen aan een gezonde toekomst'
De begroting 2023 was de eerste financiële vertaling van de plannen uit het coalitieakkoord 2022 - 2026 ‘Bouwen aan een gezonde toekomst’. We hebben gewerkt aan toekomstgerichte oplossingen om de uitdagingen van nu het hoofd te bieden. Dit hebben we gedaan door in te zetten op bijvoorbeeld het voorkomen van energiearmoede, onderhoud van onze wijken en het ontwikkelen van nieuwe woningen. Bij het uitkomen van deze Programmarekening weten we inmiddels dat er een nieuwe coalitie is, met een nieuw coalitieakkoord. In dit document gaan we uit van het vorige coalitieakkoord waar de begroting 2023 op is gebaseerd.
We hebben geïnvesteerd in de stad en onze organisatie
Een belangrijk doel van dit coalitieakkoord is het op orde brengen van de basis. Daaronder valt het maken van inhaalslagen op bijvoorbeeld het beheer van onze stad en handhaving. In 2023 hebben we hiervan ook de eerste positieve resultaten van gezien. Zo hebben we een flinke inhaalslag gemaakt in de openstaande meldingen die inwoners bij ons doen als het gaat om handhavingstaken. Dit is mede mogelijk geweest omdat we geïnvesteerd hebben in onze organisatie. Dit hebben we juist gedaan om onze uitvoeringskracht te versterken. Bij het beheer en onderhoud van onze stad hebben we een belangrijke wijziging ingevoerd om dit te kunnen betalen. Hierbij zijn we van het systeem van geld sparen naar geld lenen gegaan. Dit was noodzakelijk om ook in de toekomst het goed beheren en onderhouden van de stad te kunnen betalen.
Almere ontwikkelt door, al gaat dit met hobbels
Almere staat voor een flinke bouwopgave. Niet alleen om onze eigen inwoners een woning te kunnen bieden maar ook om bij te dragen aan een oplossing voor het landelijke woningtekort. De enige echte oplossing hiervoor is het bouwen van meer woningen. Daarom hebben we een aanvalsplan woningbouw vastgesteld in 2023. Dit plan moet voorzien in de versnelling van de bouw van 1.500 woningen.
De versnelling van het bouwen van woningen gaat echter over een hobbelige weg. We hebben te maken met een veranderende woningmarkt en regelgeving en op het steeds langer duren van aansluiting van woningen op voorzieningen. We zien ook dat het grote tekort aan woningen effecten heeft op het sociaal domein. Inwoners die nu in zorginstellingen zitten en gebruik maken van dure voorzieningen maar die eigenlijk meer gebaat zijn bij een eigen woning kunnen niet uitstromen. Binnen de opgave ‘Wonen met zorg’ hebben we hard gewerkt om de gevolgen hiervan te beperken.
We kregen te maken met de impact van netcongestie
Hiervan zullen we vooral in de komende jaren de gevolgen gaan zien. We proberen de gevolgen zoveel als mogelijk te verkleinen maar zijn afhankelijk van derden hierin. Ondertussen proberen we tijdelijke oplossingen te vinden om onze ambities zoveel als mogelijk waar te maken. We blijven dit onderwerp aankaarten in bijvoorbeeld Den Haag.
We krijgen steeds meer inzicht in de sociale staat van de stad
Dit is ook de naam van een rapport over de sociale staat van Almere dat is uitgekomen in 2023. Hier komt duidelijk in naar voren dat de sociale cohesie in onze stad broos is. Inwoners zijn door de broze sociale samenhang meer toegewezen op zichzelf en de dienstverlening van de gemeente. We zien ook dat onze voorzieningen niet altijd toereikend zijn of in bepaalde delen van de stad missen. Maar het rapport kijkt breder dan naar alleen het sociaal domein. Zo gaat het ook over de verbinding met het fysieke en economische domein, bijvoorbeeld als het gaat om wonen of banen.
We hebben ook in 2023 onze inwoners die het nodig hebben ondersteund. Bijvoorbeeld als het gaat om de aanpak van energiearmoede met het aanvalsplan armoede en energie. Daarover vertellen we meer in het vervolg van deze programmarekening.
Door de promotie van Almere City zijn we ook druk bezig geweest met veilig en gastvrij Eredivisievoetbal
Het staat voorop dat we enorm trots zijn dat er Eredivisievoetbal in onze stad plaatsvindt. Dit heeft een groot positief effect op Almere. Er kwam ook veel kijken bij de promotie. Zaken waar we bij het opstellen van de begroting geen rekening mee konden hebben gehouden. Zo hebben we geholpen in het organiseren van de huldiging, hebben we een calamiteitenweg aangelegd en zijn we in gesprek over de toekomst.
We hebben te maken gehad met een flink aantal financiële tegenvallers
Het waterschap draagt ons bijvoorbeeld op om toch riolering in Oosterwold aan te leggen. Tot dit klaar is, moeten we het rioolwater zelf afvoeren. Dit leidt tot een incidentele tegenvaller. Ook krijgen we minder geld uit Gemeentefonds. Het beheer en onderhoud van ons groen is flink duurder geworden en bij jeugdhulp hadden we tegenvallers.
Om de begroting structureel in evenwicht te brengen zullen we moeten bezuinigen
We hebben in de vierde financiële kwartaalrapportage aangegeven te moeten gaan bezuinigen om onze begroting structureel in evenwicht te brengen. Dit komt voornamelijk door daling van onze inkomsten uit het gemeentefonds, het zogenaamde ravijn. We hebben begin 2024 een plan van aanpak gepresenteerd en we nemen hierover besluiten bij de begroting van 2025.