Uitvoeringsagenda, Stad met toekomst | Programmarekening 2023

Het Rijk, provincie Flevoland, gemeente Almere en gemeente Amsterdam hebben intensief samengewerkt aan het toekomstperspectief Almere, stad met toekomst. Op basis hiervan is verder gewerkt aan een Uitvoeringsagenda en bijbehorende afspraken. In de Uitvoeringsagenda staan alle gewenste maatregelen om de groei van een sociaal, economisch en ecologisch duurzaam Almere te kunnen voortzetten, waarmee wordt bijgedragen aan sociale en economische structuurversterking van de noordelijke Randstad en de metropoolregio Amsterdam.

bedragen x € 1.000
Uitvoeringsagenda, Stad met toekomst	begroting	gerealiseerd	verschil
Pampus Kennis- en werkagenda	503	318	185
Pampus zakelijk traject	148	148	0
Preventieve wijkaanpak	190	160	30
Smart mobility	178	141	37
Versterken strategische inzet	152	152	0
Economie	50	0	50
Totaal	1.221	918	303

Pampus Kennis- en werkagenda

De samenwerking met het Rijksvastgoedbedrijf en de aangenomen motie voor extra studie voor 15.000 woningen hebben invloed gehad op de prioritering voor de werkzaamheden die uitgevoerd moesten worden vanuit de programmering van de werkagenda Pampus. Ook de versnelde aanbestedingsselectie van het stedenbouwkundig bureau heeft invloed gehad op de werkzaamheden zoals eerder gepland. Door deze redenen schuiven enkele activiteit naar 2024. Vanaf februari 2024 worden deze werkzaamheden hervat met het budget dat hiervoor beschikbaar is.

Economie

De activiteiten (behoefteraming, handelingsperspectief, verkenning) die afgelopen jaar zijn verricht, zijn gefinancierd uit programma Economie van gemeente Almere. De overgebleven middelen worden in de loop van 2024 ingezet.

Hierna volgt een inhoudelijke toelichting op de projecten binnen deze programmalijn.

Almere Pampus

Almere Pampus kan worden ontwikkeld tot woon- en werkgebied. Een nieuw stadsdeel van Almeerse kwaliteit met 25.000 tot 35.000 woningen en een flink aantal banen. De Werkagenda Pampus is het programma om dit doel te bereiken en in 2030, misschien eerder, te kunnen starten met bouwen. Dit onder de voorwaarde van een positief besluit over de IJmeerverbinding.

Werkagenda Pampus

Voor de ontwikkeling van Almere Pampus is in maart 2021 de Werkagenda Pampus opgesteld. De Werkagenda Pampus is het programma voor de integrale ontwikkeling (fysiek en sociaal-economisch) tussen 2030-2050. Hiervoor levert dit programma het masterplan op, zowel voor de boven- als voor de ondergrond.

In 2023 heeft de Werkagenda Pampus zich sterk gefocust op het opstellen van het afwegingskader. Gezien de integraliteit van de gebiedsontwikkeling, is er systematisch gewerkt met de ‘vitale dragers’ van het gebied: bodem, water, groen, energie en mobiliteit. Deze dragers fungeren als leidende principes en laten zich niet beperken door de eigendomsgrenzen van het gebied. Hierdoor stellen ze de relaties, maar ook de afhankelijkheden, met stad die er is en de regio bloot. Water en bodem zijn hierin sturend. Ook energie, mobiliteit en natuur zijn belangrijke dragers voor de ontwikkeling. Tevens leggen deze dragers de relatie tussen de fysieke en sociaalmaatschappelijke onderwerpen vast. Deze relaties maken het mogelijk de keuzes integraal af te wegen waarop besluitvorming plaats kan nemen. Zo wordt de lat hoog gelegd op het vlak van duurzaamheid, om zo het gebied toekomstbestendig, zowel fysiek als maatschappelijk, te bouwen. Om een integrale en veerkrachtige gebiedsontwikkeling tot stand te brengen wordt er zowel op de onder- als de bovengrond gestudeerd.

Zakelijk traject

In het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT) van 11 november is nog geen besluit genomen over starten van een MIRT-verkenning voor de IJmeerverbinding. In het BO MIRT is wel besloten om € 54 miljoen te reserveren voor HOV Pampus en/of Oosterwold. Zo kan er voortvarend met de planvorming van Pampus worden doorgegaan. Vooruitlopend op het besluit over de IJmeerverbinding zijn middelen beschikbaar gesteld voor plankosten en investeringen in een HOV-oplossing voor het eerste deelgebied als de IJmeerverbinding nog niet is aangelegd. Doelstelling is het vaststellen van een Ruimtelijk Strategische Verkenning in 2024.

Preventieve wijkaanpak

Preventieve wijkaanpak komt voort uit ‘Almere, stad met toekomst’ - een actueel perspectief op Almere nu en later- dat door de gemeenteraad in 2021 is vastgesteld. In fysiek ruimtelijke zin behoeven de wijken die gebouwd zijn vanaf de jaren '70 tot en met de jaren '90 een stevige impuls door het voortdurend inspelen op wensen van bewoners en ondernemers.

Om de doelstelling te kunnen realiseren zijn in 2023 de volgende activiteiten uitgevoerd. Drie typen activiteiten zijn te onderscheiden:

Het ontwikkelen van een systematiek op basis waarvan bepaald wordt waar en wanneer er in wijken gewerkt gaat worden aan preventieve vernieuwing. En in het verlengde daarvan de ontwikkeling van instrumentarium om de aanpak vorm te geven.
Het ontwikkelen van een passende interne organisatiestructuur en een governance structuur met stedelijke partners.
Het toewerken naar een preventieve gebiedsgerichte aanpak in New Towns dat leidt tot een sterkere landelijke positionering. Hier wordt samen opgetrokken met andere New Towns in Nederland.

Smart Mobility

Gemeente Almere, provincie Flevoland, de Metropool Regio Amsterdam (MRA) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) hebben in 2021 een plan opgesteld voor samenwerking op de corridor Flevoland-Almere-Schiphol.
Het doel van de samenwerking is om de mobiliteit binnen de corridor Flevoland-Schiphol beter te benutten om zodoende de filedruk en uitstoot van fijnstof terug te dringen. Het programma draagt op meerdere vlakken bij aan de bestuurlijke ambities voor Almere 2.0. (Leefomgeving, Bereikbaarheid en Duurzaamheid).

De resultaten van het programma zijn te zien in de stad. De voertuigen (scooter, fiets en auto) voor deelmobiliteit zijn inmiddels een veel gebruikte manier voor Almeerders om zich te verplaatsen in de stad en regio. De gelopen pilot, waarvoor een tussentijdse evaluatie is opgeleverd, zal in 2024 worden afgerond. Provincie Flevoland is zich aan het voorbereiden om ook elders in de provincie op basis van deze pilot deelvervoer mogelijk te maken. Daarnaast zijn er stappen gezet in het zichtbaar maken van alternatieven voor het spitsvervoer richting Amsterdam d.m.v. het Skip de Spits (www.skipdespits.nl) project. Tot slot is het mooi te melden dat ook het project Groeifiets een succes was in Almere, door kinderen vroeg te leren fietsen en de ouders te betrekken zijn er mooie resultaten bereikt voor ‘actieve mobiliteit’.

Versterken regionale en strategische inzet

Economie

De economische ontwikkeling van Almere kan niet los worden gezien van de economische ontwikkeling binnen de Metropoolregio Amsterdam. Amsterdam heeft ruimtegebrek, hetgeen kansen biedt voor Almere.

Er is een goed beeld verkregen van de bestaande, nog uit te geven ruimte en behoefte aan nieuwe bedrijventerreinen en kantorenlocaties in Almere om te kunnen anticiperen op huisvesting zoekende bedrijven uit de regio waaronder Amsterdam. Ook is er een samenwerkingsverband opgezet met Almeerse makelaars en de stadsloods in Amsterdam, om huisvesting zoekende bedrijven uit de regio, waaronder Amsterdam, te kunnen matchen met beschikbare huisvesting in Almere.