Openbare ruimte

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2023 is bij de Programmabegroting 2024 afgesproken om het budget voor groot onderhoud en vervangingen van de openbare ruimte stapsgewijs te laten groeien. In 2032 is immers ruim twee keer zoveel geld nodig, nog los van het extra geld dat nodig zal zijn vanwege inflatie en de verdere groei van de stad. Maar op dit moment hebben we nog steeds te maken met grote achterstanden in het beheer en onderhoud. Het is nodig om snel meer grip te krijgen op het beheren van de openbare ruimte, om te voorkomen dat gevaarlijke situaties ontstaan of afzettingen vereist zijn. Bij het inhalen van de achterstand blijkt ook het vinden van voldoende goede mensen om het werk uit te voeren een groot probleem.

Het meeste extra geld is nodig voor het grootschalig onderhoud van woonwijken en bedrijventerreinen. Op dit moment voeren we dit uit in de Regenboogbuurt en Muziekwijk Zuid. Het grootschalig onderhoud voor De Hoven wordt voorbereid. In deze wijken gaan we voor het eerst op grote schaal vuilwaterriool vervangen. De uitdaging hierbij is om niet alleen het riool en de straatstenen te vervangen, maar het gebied ook vergroenen en waterbestendig maken. Hiervoor is binnen de huidige begroting beperkt beheerbudget beschikbaar. Op korte termijn nemen we de maatregelen zoveel mogelijk mee door gebruik te maken van externe subsidies.

De kosten voor dagelijks verzorgend onderhoud zijn in 2023 flink gestegen, vooral vanwege de hoge prijsstijgingen bij onze aannemers. Dit geldt voor het groenbeheer. Hiervoor zien we onszelf gedwongen kritisch te kijken hoe het beheer goedkoper kan.

Wat hadden we gepland (begroting)

Met het ouder worden van de stad wordt het beheer van de openbare ruimte steeds belangrijker. We staan voor een grootschalige vervangingsopgave. Deze richt niet alleen meer op de bovengrond, in de vorm van onderhoud aan straten, het verzorgen van groen en het aanpakken van bodemdaling. Ook ondergronds moeten we aan de slag met ons rioolstelsel. Hierbij staan we voor de opgave om tegelijkertijd op grote schaal riolen te vervangen, in Oosterwold riolen aan te leggen en de woningversnelling te faciliteren. Voor deze beheeropgave is extra geld nodig, zoals duidelijk werd in het Strategisch assetmanagementplan. In deze begroting trekken we extra geld uit voor dagelijks verzorgend onderhoud. De komende tijd maken we verder inzichtelijk welke opgave we hebben op het gebied van groot onderhoud en vervangingen en welke financiële oplossingen hierbij passen. 
De volgende stap is om voldoende goede vakmensen binnen te halen om dit extra werk uit te voeren. We merken dat de krappe arbeidsmarkt het moeilijker maakt om nieuw personeel te werven en te behouden. Hetzelfde geldt voor de aannemers die het werk voor ons uitvoeren. We moeten er dan ook rekening mee houden dat onderhoudsprojecten en projecten rondom de woningbouwversnelling vertraging op kunnen lopen. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, blijven wij ons tot het uiterste inzetten om geschikt personeel binnen te halen en te houden. 

Dit alles doen we natuurlijk voor de mensen, dieren en planten die binnen onze gemeentegrenzen leven. Zo zetten we gericht in op speelmogelijkheden in de buurt, maken we de stad toegankelijker en versterken we het ecologisch maaibeheer. 

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Aan het begin van deze raadsperiode is extra geld beschikbaar gesteld voor diervriendelijkere verlichting en versterken van de biodiversiteit in de stad. Eerst is onderzoek gedaan naar hoe dit geld het meest effectief kan worden besteed. In 2024 starten pilots voor het diervriendelijker maken van openbare verlichting, zodat we dit in de toekomst verder kunnen oppakken. Om de biodiversiteit te versterken, vormen we in 2024 gras om naar bosplantsoen, maaien we op ecologische wijze en zorgen we voor meer diverse bloemen en kruiden in plant- en bermvakken. Of dit alles ook echt zo kan worden opgepakt, hangt af van de uitkomsten van de discussie over de bezuinigingsopgave.

Hoe we het extra geld voor vergroening en terugdringen van wateroverlast inzetten, bepalen we in de uitvoeringsagenda klimaatadaptatie. Deze wordt in 2024 opgesteld, na het vaststellen van de Visie klimaatadaptatie. In de tussentijd nemen we bijvoorbeeld in de Regenboogbuurt en Muziekwijk Zuid al zoveel mogelijk klimaatadaptieve maatregelen door bijvoorbeeld gebruik te maken van Rijkssubsidies.

Wat hadden we gepland (begroting)

We versterken de biodiversiteit en onderhouden de stad zo diervriendelijk mogelijk. Dit doen we bijvoorbeeld door rekening te houden met dieren bij het gebruik openbare verlichting. Ook gaan we natuurgebieden in en rond Almere versterken en verbinden en voorkomen we dat hier nog verstorende evenementen plaatsvinden. We hebben verder oog voor het hitte- en waterbestendig maken van wijken, door onze straten verder te vergroenen en regenwater zoveel mogelijk in wijken zelf op te vangen. Aan deze zaken zal extra aandacht worden besteed in het te actualiseren Bomenkader en in het Beleidskader groen waaraan wordt gewerkt. 

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In de eerste helft van 2023 is de gemeenteraad geïnformeerd over voortgang van de schone straat strategie. In 2023 is het aantal adoptanten van containerlocaties gegroeid met 12 tot 27 in totaal. Verder zijn 73 van de 114 signaalborden bij ondergrondse containerlocaties aangepast met informatie over het correct aanbieden van grof afval en afvalzakken. Tenslotte zijn 2 locaties ingericht als containertuintje,   

Om inzicht te krijgen in de locaties van afvaldumpingen en het effect van genomen maatregelen, is in 2023 een nieuw monitoringsysteem geïmplementeerd (datagericht werken). Daarmee weten we beter wat de situatie in de stad is. Het aantal meldingen en het gewicht ervan lijkt in 2023 een licht dalende trend te hebben. In het systeem Signalen worden de meldingen echter pas vanaf maart 2022 bijgehouden. Daardoor is het lastig al definitieve conclusies te trekken en te beoordelen in hoeverre dit is terug te voeren op het versterken van de handhavingscapaciteit. Over 2024 verwachten we wel goede analyses te kunnen maken. 

Wat hadden we gepland (begroting)

Dit is voor alle Almeerders van belang . Een schone en opgeruimde omgeving leidt immers tot meer woonplezier dan een verrommelde omgeving. We zetten daarom sterk in op het opruimen van zwerfafval en het aanpakken van afvaldumpingen. Zo voeren we op dit moment pilots uit waarbij we een aantal ondergrondse containers monitoren. We willen daarbij voorkomen dat afval verkeerd wordt aangeboden en in de omgeving beland. Hierbij trekken we nauw op met bewoners. We hopen hiermee meer inzicht te krijgen in wat we moeten doen om ervoor te zorgen dat ondergrondse containers uiteindelijk ook zo gebruikt worden zoals ze bedoeld zijn. Het doel is om samen met adoptanten van de containers de omgeving nog schoner te houden.
Daarnaast verwachten we dat met het versterken van de handhavingscapaciteit we ook een belangrijke slag kunnen slaan in het tegengaan van afvaldumpingen. We kunnen hierdoor bijvoorbeeld beter opvolging geven aan meldingen over afvaldumpingen en handhaven op plekken waar overlast voorkomt.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2023 heeft een viertal technische sessies plaatsgevonden met de gemeenteraad over het toekomstig afvalsysteem en de invoering van nascheiding waarbij restafval en PMD in één afvalstroom worden ingezameld. Daarbij is de gemeenteraad geïnformeerd over de resultaten van de marktverkenning. De uitvoering van verwachten we te beginnen in 2024, waarbij de Huisvuilcentrale Alkmaar (HVC) het Almeerse ‘Rest + PMD’ afval zal gaan sorteren.

V erder heeft de gemeenteraad in 2023 positief besloten op de meerkosten van PMD+. De voorbereidingen voor de overgang naar PMD+ zijn daarmee in een stroomversnelling gekomen. 

Tenslotte zijn in 2023 de meeste duo-containers vervangen door mono containers en zijn de eerste nieuwe inzamelvoertuigen afgeleverd. Daardoor kon in 2023 de continuïteit van de inzameling worden gewaarborgd.  

Wat hadden we gepland (begroting)

In het najaar van 2022 komen we naar aanleiding van eerdere besprekingen met de uitkomsten van de marktverkenning. Dit onderzoek gaat in op de voorwaarde die de gemeenteraad heeft gesteld aan de implementatie van het ‘toekomstbestendig en duurzaam afvalinzamelsysteem’ voor Almere :

• De scheidingsresultaten van machinaal nascheiden zijn minimaal gelijk aan de scheidingsresultaten van de voorscheiding door Almeerders, opdat de overstap niet ten koste gaat van de klimaatdoelstellingen.
• Er concrete afspraken gemaakt kunnen worden over voldoende beschikbare nascheidingscapaciteit, ook ter voorkoming van het mogelijk verbranden van  afval.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Het Upcyclecentrum is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot de plek in Almere waar we verspilling tegengaan 
In 2023 is gestart met de voorbereidingen om het Upcyclecentrum samen met de recyclingperrons door het te laten groeien richting een zogenaamd Circulair Ambachtscentrum. Doel daarbij is te komen tot meer hergebruik en hoogwaardige recycling. Daarvoor worden in samenwerking met lokale partijen onder meer de recyclingperrons uitgerust met voorportalen waar inwoners herbruikbare producten kunnen brengen en zijn voorbereidingen voor een pilot demontagehal gestart. Tenslotte hebben we onderzocht welke middelen er nodig zijn voor een Upcyclemall 2.0 en hebben we fondsen benaderd om de business case hiervoor rond te krijgen .

Wat hadden we gepland (begroting)

Dit hebben we gerealiseerd door onder andere reststromen opnieuw te gebruiken door ondernemers in Almere er nieuwe producten van te laten maken. Verder hebben we leerlingen uit Almere laten ervaren wat er allemaal mogelijk is met de grondstoffen uit de stad. We gaan het komende jaar gebruiken om te onderzoeken wat de volgende stap is in de ontwikkeling van het Upcyclecentrum zodat we nog meer kunnen bijdragen aan een duurzaam Almere .