Onderwijs

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

We hebben zoveel mogelijk Almeerders geholpen om beter te worden in taal. We hadden al een taalinformatiepunt (Tip) in de Bibliotheek in Almere Stad. We hebben nog 4 Tip's verspreid over de stad geopend. Zo zorgen we dat mensen hun taalvraag dicht bij huis kunnen stellen. Dit is een pilot die loopt tot eind 2024. We zien hierdoor een stijging van ongeveer 50% in het aantal inwoners dat deze plekken weet te vinden. We kunnen hierdoor meer inwoners doorverwijzen naar organisaties die hen kunnen helpen bij het versterken van hun taalvaardigheid, zoals vrijwillige taalmaatjes. De Tip's hebben wij geopend in samenwerking met De nieuwe Bibliotheek, De Schoor, de VMCA en de wijkteams.
Daarnaast zijn wij in 2023 gestart met de gezinsaanpak geletterdheid. Doel is de aandacht voor taal binnen gezinnen te vergroten. We proberen via scholen (anderstalige) ouders te bereiken om hen bijvoorbeeld te leren voorlezen aan hun kind. Dit helpt bij de taalontwikkeling van kinderen en zo werken we preventief aan het terugdringen van laaggeletterdheid.
In de Stedelijke Taalaanpak hebben we op verschillende manieren leerkrachten ondersteund om hun leerlingen beter te begeleiden in hun taalontwikkeling. Ondertussen zijn ook in 2023 de reguliere cursussen uitgevoerd door taalscholen IVIO en NL Training. Hier kunnen inwoners leren en een diploma Nederlands als tweede taal halen.
De Almeerse Taalweek in september was een succes. Hier hebben we niet alleen aandacht gegeven aan taal op scholen maar ook onze taalvrijwilligers in het zonnetje gezet.

Wat hadden we gepland (begroting)

Dit helpt om goed mee te doen in de samenleving, bijvoorbeeld voor het lezen en begrijpen van brieven, om aanvragen te kunnen doen en om je kinderen te helpen met huiswerk. We werken hier onder meer aan door een centraal punt in het centrum in te richten en tegelijk te zorgen dat mensen die verder van het centrum wonen hun vragen in hun eigen wijk kunnen stellen Deze punten zijn bedoeld voor mensen met hulpvragen en voor mensen die willen helpen. We doen dit in samenwerking met het netwerk laaggeletterdheid. Op het gebied van preventie werken we ook samen met het netwerk. We zien dat er in veel gezinnen onvoldoende aandacht is voor taal. We willen ouders stimuleren om aandacht te hebben voor de taalontwikkeling van hun kind en een kind bijvoorbeeld dagelijks voor te lezen. Anderstalige ouders kunnen dan ook in hun eigen taal doen, het hoeft niet per se in het Nederlands. Ook voorlezen of verhalen vertellen in de eigen taal komt de taalontwikkeling van het kind ten goede. Dit verkleint de kans op achterstand bij het leren van het Nederlands voor het kind en daarmee verkleint het ook de kans op onderwijsachterstand.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Dit was vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Vanuit het Nationaal Programma Onderwijs hebben we ook weer in 2023 projecten gefinancierd om onderwijsachterstanden, ontstaan in coronatijd, in te halen. Over de gehele looptijd van de regeling gaat het om € 4,5 miljoen voor Almere. We hebben al het geld hiervoor uitgegeven of we hebben plannen gemaakt om dit uit te geven. Een voorbeeld hiervan is de NELI-pilot 22/23. Binnen dit project oefenen kinderen in kleine groepjes met taal. De eerste resultaten laten zien dat kinderen een grotere woordenschat hebben.  
We zijn sinds februari 2022 zo’n 35 projecten gestart. Omdat het geld op is zijn we in 2023 ook samen met het netwerk aan het bekijken hoe we de resultaten en projecten kunnen behouden voor de stad.  

Wat hadden we gepland (begroting)

Dit is het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Het geld is bedoeld om eventuele leerachterstanden van leerlingen die tijdens corona onderwijs misten, in te halen. Het grootste deel van het geld gaat naar de scholen zelf. Daarnaast is er ook geld beschikbaar voor de gemeente. De looptijd van het Nationaal Programma Onderwijs is verlengd tot en met schooljaar 2024/2025.
We geven dit geld uit aan vijf thema's. Deze thema's zijn samen met de schoolbesturen uitgewerkt. Dit zijn:

• Taalontwikkeling
• Voldoende onderwijsprofessionals
• Gelijke kansen in ontwikkeling
• Effectieve ondersteuning door samenwerking onderwijs/jeugdhulp
• Voorkomen van thuiszitters en vroegtijdig schoolverlaten

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

De landelijke ontwikkelingen v an teruglopende kwaliteit van onderwijs, lerarentekort en toenemende kansenongelijkheid waren in 2023 in Almere zichtbaar. We hebben veel samengewerkt met partners in de stad, zoals scholen, om dit aan te pakken of de gevolgen te verzachten.
Hiervoor gebruiken we onder andere de Lokale Educatieve Agenda, afgekort LEA. In 2023 hebben we de LEA die dit jaar afloopt geëvalueerd en zijn we gestart met het maken van de LEA 2024 – 2028. Dit doen we weer in samenspraak met het werkveld, bijvoorbeeld scholen en kinderopvangorganisaties.  
Almere heeft in het bijzonder last van het lerarentekort dat landelijk speelt. We hebben onderzoek gedaan naar het lerarentekort in Almere. We hebben in 2023 ook met de raad en het onderwijs over dit probleem gesproken. Ondertussen voeren we de acties uit het Noodplan Lerarentekort uit. Dit levert resultaten op, bijvoorbeeld minder uitval van startende leraren. We investeren ook meer in sport, cultuur en natuureducatie op school. Deze activiteiten worden niet door de leraar gegeven wat hen ontlast in hun werkzaamheden. Daarnaast komen leerlingen meer in contact met belangrijke zaken als sport, cultuur en natuur.
We denken nog steeds dat het realiseren van woonruimte voor leraren kan helpen om het interessanter te maken in Almere les te komen geven. In 2023 heeft dit niet geleid tot speciale woningen voor leraren. Dit komt ook door het grote woningtekort voor alle groepen in het algemeen.

Wat hadden we gepland (begroting)

De landelijke ontwikkeling van teruglopende kwaliteit van onderwijs, lerarentekort en toenemende kansenongelijkheid zien we ook terug in Almere. We werken hiervoor intensief samen met de schoolbesturen en kinderopvangorganisaties om dit aan te pakken. We investeren in voorschoolse educatie en focussen op de taalontwikkeling van kinderen. Verder willen we de school zo goed mogelijk verbinden met de omgeving. Hiermee bedoelen we dat kinderen op school in aanraking komen met bijvoorbeeld cultuur en sport. Zo zorgen combinatiefunctionarissen ervoor dat kinderen na en onder schooltijd kunnen bewegen of dat er extra cultuuraanbod de school in komt. Ook willen we kinderen die dit nodig hebben, zo snel mogelijk ondersteuning bieden, zodat problemen niet verergeren.
Leerkrachten worden daardoor ontlast doordat zij zich beter kunnen richten op hun kerntaken. Verder pakken we het lerarentekort aan door in nauwe samenwerking met de schoolbesturen het Noodplan Lerarentekort Almere uit te voeren. Onderdelen daaruit zijn de inzet van professionals uit andere sectoren en het vergroten van de zij-instroom. Ook willen we de aantrekkelijkheid om in Almere te werken voor leerkrachten vergroten door te zorgen voor woonruimte.