Ontwikkeling van de stad

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2023 is er met extra middelen uit het coalitieakkoord ingezet op de doorontwikkeling van Almere Centrum. Dit is een langetermijnopgave voor de verstedelijking en ontwikkeling van ons centrum. We willen veel extra woningen toevoegen in het centrum. Maar werken ook aan een centrum waar mensen graag willen wonen, werken, naar school gaan en verblijven. Een belangrijke opgave daarbij is ook de bereikbaarheid van ons centrum. In 2023 hebben we daarom gewerkt aan het Mobiliteitsplan Hart van de Stad Almere 2030-2040. Een belangrijke stap voor de verder ontwikkeling van Almere Centrum. Dit plan is in 2024 ook aangenomen door de gemeenteraad.

We hebben aangegeven de ontwikkelingen in Almere Centrum niet alleen te kunnen betalen. Hiervoor hebben we het Rijk nodig die dit ook heeft toegezegd. Wel moeten we een deel van het bedrag als cofinanciering zelf betalen. Dit kunnen we deels doen met het extra geld uit de Programmabegroting 2023. Dit alles heeft tijd nodig. Zodra er meer duidelijkheid is over de haalbaarheid van de financiering via kostenverhaal en voorwaarden vanuit het Rijk zullen wij u informeren.

Wat hadden we gepland (begroting)

Met het vaststellen van het lange termijn perspectief op de ontwikkeling van de stad 'Almere, Stad met toekomst ' heeft de gemeenteraad het centrum van Almere gemarkeerd als een van de belangrijkste gebieden om extra inzet te plegen. Hiermee krijgt  Almere Centrum de komende jaren een forse verstedelijkingsimpuls. We werken daarbij toe naar een centrum met een voorzieningenniveau en functiemix die hoort bij een stad van onze omvang. Om dit mogelijk te maken zijn investeringen nodig in de infrastructuur en openbare ruimte. Dit kunnen we niet volledig zelf betalen. Daarom vragen we hiervoor subsidie aan bij het Rijk. Hiervoor zullen we zelf ook een deel moeten betalen. Deze cofinanciering kunnen we voor een deel betalen met het geld dat we verdienen met bijvoorbeeld de grondexploitatie, maar niet helemaal. We hebben bij het Rijk commitment gegeven dat we zelf een deel van de kosten op ons nemen. Dit kunnen wij grotendeels met het geld dat hiervoor op basis van het coalitieakkoord in deze begroting is opgenomen. Voor het restant wordt een dekkingsvoorstel uitgewerkt richting de Perspectiefnota 2024.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In het coalitieakkoord ‘Bouwen aan een gezonde toekomst’ hebben we besloten door te gaan met de stedelijke vernieuwing in Almere Haven en Almere Buiten. Daarbij is ook de aanpak bedrijventerreinen toegevoegd. De aanpak moet ervoor zorgen dat we deze gebieden meer toekomstbestendig maken. In 2023 zijn er met de middelen uit het coalitieakkoord de eerste stappen gezet. We hebben daarvoor geld gestort in het zogenaamde Fonds Stedelijke Vernieuwing, van waaruit we dit betalen. We hadden al verschillende uitvoeringsprogramma's voor deze gebieden samengesteld met partners, we zijn verdergegaan met de uitvoering hiervan. In die uitvoeringsplannen is nadrukkelijk aandacht voor het samenwerken in gedeelde verantwoordelijkheid tussen overheid, inwoners, marktpartijen en maatschappelijke organisaties, zoals de woningcorporatie. Dit hebben we onder integrale regie van één programmamanager dan ook gedaan in 2023. Op wat we gedaan hebben in Almere Buiten en Almere Haven gaan we in de onderstaande twee kopjes verder in.
Voor het toekomstbestendig maken van de bedrijventerreinen zijn we bezig om onze strategie te herijken, waarbij we bijzondere aandacht hebben voor grote veranderopgaven (transities) zoals op gebied van energie en klimaatbestendigheid. We hebben in 2023 de voorbereidingen getroffen voor het project Vlotbrugweg, om bedrijventerrein de Vaart beter bereikbaar te maken. In 2024 maken we dit af. Ook de aanpassingen aan het verkeerskruispunt bij bedrijventerrein Randstad ronden we begin 2024 af.

Wat hadden we gepland (begroting)

In het coalitieakkoord 2 kiezen we ervoor om door te gaan met de stedelijke vernieuwingsopgave in Haven en Buiten Ook de aanpak van bedrijventerreinen blijft de komende jaren een pijler van de stadsvernieuwing. De Stedelijke Vernieuwingsaanpak richt zich op het toekomstbestendig maken van deze gebieden. We storten een vast jaarlijks bedrag in het Fonds Stedelijke Vernieuwing. Hierdoor kunnen we gezamenlijk met de partners in de stad opgestelde uitvoeringsprogramma’s worden voortgezet.
We hebben een programmamanager aangesteld die leiding geeft, regie voert en zorgt voor een integrale uitvoering. We willen vernieuwend werken, met gedeelde verantwoordelijkheid door overheid, inwoners, marktpartijen en maatschappelijke organisaties. Tevens wordt nauw samengewerkt met de betrokken werkers in de wijk/gebied (gebiedsmanagers, wijkregisseurs, wijkwerkers, politie, e.a.).

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2023 hebben we werk gemaakt van de uitvoering van de toekomstvisie: Samenleven in Haven, Visie 2040. Dit doen we niet allen maar samen met de Havenaren en het Havenverbond (een samenwerking tussen de gemeente en maatschappelijke partners in Almere Haven). Eind 2022 en begin 2023 hebben wij een participatietraject doorlopen met Havenaren om mee te denken over de uitwerking van de Havenvisie. Het Havenverbond verzamelde daarvoor meer dan 1.100 meningen. Dit onder de vlag van Havenhart2.0, de naam voor de vernieuwing van Haven door het Havenverbond. De participatie gebeurde op de thema's bereikbaarheid en parkeren, buitenruimte, woningen en leven in Haven. Ook is er eind 2023 het 'Havenspel' gespeeld wat goede input voor concrete plannen opleverde. De uitwerking hiervan wordt meegenomen in de uitwerking van ontwikkelrichtingen en uiteindelijk van het omgevingsprogramma, waarmee onder andere de bouw van 2.500 woningen en infrastructurele veranderingen mogelijk worden gemaakt. Dit zal in 2024 leiden tot bestuurlijke besluiten. Hierover is de raad per raadsbrief uitgebreid geïnformeerd.

We hebben in 2023 de bedrijfsinvesteringszone (BIZ) in Almere Haven centrum ondersteund. Hiermee dragen ondernemers bij aan het aantrekkelijk houden van het centrum van Almere Haven.
Ook zijn er in 2023 verschillende georganiseerd in Haven, zoals de Het Zomer in Haven festival. Hiermee komt Almere Haven positief op de kaart te staan. Ook de Singelgracht komt van de grond, in 2023 zijn daarvoor voorbereidende stappen gezet.

Wat hadden we gepland (begroting)

We gaan door met de toekomstvisie (Samen-leven in Haven, Visie 2040). De eerste jaren gaan we  investeren in het centrum, in planvoorbereidingen voor structuurverbeteringen. In 2022 is de voorbereiding getroffen om de toekomstvisie uit te werken naar een juridisch planologisch kader. In 2023 doen we daarvoor diverse leefomgevingsonderzoeken. We gaan de ambities van de toekomstvisie, samen met havenaren en het Havenverbond uitwerken.
In 2023 gaan we een ontwerp voor de Meergronden presenteren. Ook beginnen we met het opknappen van de Singelgracht en de Kruisstraat-Marktstraat. Daarnaast gaan we Haven promoten als ‘levendig dorp in de stad’. We gaan evenementen organiseren en de projecten voor en door de Havenaren mogelijk maken. Bijvoorbeeld Havenidee, de wijkonderneming en het leerwerkcentrum. Een vol pakket aan activiteiten om Haven zowel snel als structureel toekomstbestendig te maken.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Voor Almere Buiten Centrum is op initiatief van ondernemers en eigenaren in 2022 een plan gemaakt. De hoofddoelen van het programma in Almere Buiten waren in 2023 onveranderd: een compacter winkelaanbod met een aantrekkelijker en gevarieerder programma in een gezelliger, aantrekkelijker en herkenbaarder Centrum dat beter verbonden is met de omliggende wijken en de groene omgeving. Dit gaan we realiseren met een intensievere samenwerking met de partners in het Centrum: Ons Buiten Centrum. Dat blijft ook zo in 2024. In navolging op Almere Haven hebben ondernemers in Almere Buiten ook een Bedrijfsinvesteringszone (BIZ) opgestart. Wij werken nauw samen met deze BIZ om de verstedelijkingsopgave van Almere Buiten Centrum te realiseren. Daarom heeft de gemeenteraad besloten hen met een bijdrage te steunen.
De voorbereiding voor de verbouwing van het gebouw ‘Extravert’ tot cultuurhuis is in gang gezet. Vanuit het Fonds Stedelijke Vernieuwing zijn er middelen beschikbaar in 2024 en 2025 om het Cultuurhuis verder te ontwikkelen naar het beoogde concept. Over de stand van zaken met betrekking tot het cultuurhuis bent u per raadsbrief eind 2023 uitgebreid geïnformeerd. We zijn aan de slag gegaan met de herontwikkeling van de parkeerplaats voor de Action (kavel 5), waarin we onze ambities met betrekking tot wonen en duurzaamheid meenemen.

Wat hadden we gepland (begroting)

Voor het Centrum van Almere Buiten hebben we, op initiatief van de ondernemers en de eigenaren in 2022 een plan gemaakt. De samenwerkende partijen en de gemeente staan achter de plannen.
We willen zorgen voor meer woningen in het centrum en kijken of we kantoren naar woningen kunnen ombouwen.
We gaan aan de slag met de herontwikkeling van de parkeerplaats voor de Action (kavel 5). Ook maken we een begin met de ontwikkeling van het haventje. Hier kunnen ook meer woningen komen. We willen een uitgebalanceerd, integraal ontwikkelingsplan. Een plan wat moet zorgen voor een verdere versterking van het centrum en tegelijk voor een aantrekkelijk overgangsgebied naar de Indische Buurt en het Meridiaanpark.
Met de culturele partners in Almere Buiten gaan we verder met de ontwikkeling van het cultuurhuis Almere Buiten. We gaan verder met het verbeteren van de openbare ruimte. Zo gaan we samen met het MBO college verder met de transformatie van het terrein rond het MBO college tot groene campus en wordt de busbaan nog verder vergroend. Ook zal opnieuw gekeken worden naar de haalbaarheid van een fiets-voetgangersbrug over de Koppeldreef.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

De ambities in onze Mobiliteitsvisie vormen de basis voor ons werk op het gebied van vervoer en bereikbaarheid. Dat was ook in 2023 het geval. Het Multimodale Toekomstbeeld Metropoolregio Amsterdam is vastgesteld. Dit brengt de huidige opgaven voor brede welvaart, klimaat en bereikbaarheid voor de MRA in kaart. Ook biedt het oplossingsrichtingen en keuzes. Dit wordt nu in de deelregio Almere-Lelystad verder uitgewerkt en zal leiden tot een implementatieplan.
Met het Mobiliteitsplan Hart van de Stad hebben we specifiek voor Almere Centrum invulling gegeven aan de Mobiliteitsvisie en de toekomstige uitdagingen voor Almere Centrum op gebied van bereikbaarheid. Het mobiliteitsplan bevat richtinggevende uitspraken ten aanzien van het parkeerbeleid. Na gereedkoming van het mobiliteitsplan is het opstellen van parkeerbeleid opgepakt. De uitwerking hiervan vindt in 2024 plaats.
Eind november 2023 hebben we een principebesluit genomen over het invoeren van zero-emissiezones voor stadslogistiek in Almere. Dit met als doel om tot centrumgebieden te komen waar gezonder en prettiger kan worden gewoond, gewerkt en verbleven. Hierover is de raad per raadsbrief geïnformeerd.

Wat hadden we gepland (begroting)

Almere maakt werk van gezonde, duurzame en veilige mobiliteit. Ons unieke, veelal gescheiden, mobiliteitssysteem biedt een sterke basis om deze doelen na te streven. Onze inwoners en bezoekers maken onderweg gebruik van de diverse netwerken in de stad. Dit gebruik zal richting de toekomst aan verandering onderhevig zijn omdat de stad groeit en verstedelijkt. In de Mobiliteitsvisie zijn onze ambities op het gebied van versterking, verbetering en verduurzaming opgenomen. Zo behouden we wat we hebben en verbeteren we het waar dat nodig is.
Het komende jaar komen we onder andere naar de raad met het nieuwe parkeerbeleid. We maken afspraken over hoe we in de nabije toekomst omgaan met parkeren in de stad.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

We hebben in 2023 samengewerkt met onder andere de provincie maar ook binnen de MRA en met andere partners rondom mobiliteit. We hebben verschillende projecten omtrent Smart Mobility ondersteund. Bijvoorbeeld skipdespits.nl, waar Almeerders geïnformeerd worden over keuzemogelijkheden wat betreft reizen. De pilot deelmobiliteit is doorgezet en geëvalueerd en met de provincie Flevoland is er een test gedaan om vervoersstromen rond Walibi Fright Nights in kaart te brengen en duurzaam gedrag te kunnen stimuleren.

Wat hadden we gepland (begroting)

We zien dat door de groei van het aantal toeristen, bedrijven en inwoners in onze regio de druk op de bestaande infrastructuur toeneemt. De snelwegen lopen vol en het bestaande systeem is kwetsbaar. Door samen te werken en kennis te delen hopen we knelpunten het hoofd te bieden. Dit doen we bijvoorbeeld door te experimenteren met de inzet van nieuwe technologische ontwikkelingen samen met partners in de regio.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2023 is een slag gemaakt met het uitwerken van een instrument voor het gestructureerd opstellen van een (beleids)impactanalyse voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen; het zogeheten Doelenkader. In het Doelenkader wordt het gemeentelijke beleid, zoals vastgelegd in de 16 belangrijkste beleidsdocumenten, samengevat en aan elkaar verbonden. Het Doelenkader kan gebruikt worden om ruimtelijke ontwikkelingen te scoren op hun bijdrage aan het behalen van maatschappelijke opgaves en zodoende ook beter in beeld te brengen in hoeverre ontwikkelingen relevant zijn en urgentie hebben. Deze impactanalyse helpt de gemeente bij het bepalen welke rol de gemeente moet pakken in het project en welk grondinstrumentarium daarvoor gebruikt kan worden. Het Doelenkader zal in de eerste  helft van 2024 aan de gemeenteraad worden gepresenteerd in een themasessie;

Het Rad van de Leefomgeving vormt de basis voor de Programmeringsrapportage Complete Stad, die ieder jaar ter verantwoording van het MPGA wordt opgesteld. Bij interne afstemmingsoverleggen zoals het gemeentelijke Regieteam en het Overleg Stedelijke Programmering vormt het Rad van de Leefomgeving de basis voor een integrale benadering van ruimtelijke vraagstukken;

Om te kunnen komen tot een integrale stedelijke programmering, zal eerst iedere beleidsopgave vertaald moeten worden naar een kwantitatieve ruimteclaim. Dit kan voor het realiseren van woningen en het aanleggen van werklocaties makkelijker dan voor het articuleren van de ruimteclaim voor sociaal-maatschappelijke opgaven en het inpassen van informele werkgelegenheid. In 2022 is daarom een aanvang gemaakt met het opstellen van een referentienormenkader voor maatschappelijke voorzieningen en is in 2023 een start gemaakt met een nieuw normenkader voor commerciële voorzieningen. Het normenkader voor maatschappelijke voorzieningen is april 2024 door het college vastgesteld en de verwachting voor het normenkader voor commerciële voorzieningen is vaststelling eind 2024, begin 2025.  Aan de hand van de kwantitatieve ruimteclaims kan vervolgens een totale programmering voor de stad worden opgesteld en wordt inzichtelijk waar de ruimteclaims kwalitatief opgelost moeten worden. Er wordt onderzocht of dit in gebiedsagenda’s en wijkplannen kan landen.

Wat hadden we gepland (begroting)

Nu ontwikkelen we vanuit verschillende interne, gemeentelijke domeinen nog vaak ieder ons eigen beleid, hebben we onze eigen projectenprogrammering en onderhoud en onze eigen contacten met de stad. Door dit beter op elkaar af te stemmen kunnen we werk met werk maken, kennis uitwisselen, investeringen bundelen en onnodige kapitaalvernietiging voorkomen. Om zowel toekomstige opgaven zoals in Almere Pampus integraler te kunnen benaderen, als ook de opgaven in de stad zoals die al is, willen we processen en instrumenten ontwikkelen die breed toepasbaar zijn:

• een gemeentebreed beleidshuis, waarin alle visie- en beleidsstukken onder de paraplu van de Omgevingsvisie in samenhang worden gepresenteerd;
• nagaan hoe het Rad van de leefomgeving kan worden ingezet in bestuurlijke documenten en raadsvoorstellen als middel om de samenhang met andere beleidsterreinen inzichtelijk te maken;
• en de basis leggen voor een integrale stedelijke programmering, waarin in ieder geval het woningbouwprogramma, het meerjarenperspectief beheer (MPBA), het meerjarig infrastructuur programma (MIPA) en het meerjarenprogramma preventieve wijkaanpak in samenhang gepresenteerd worden.