We staan als stad voor een groot aantal financiële opgaven
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
We hebben in 2023 geïnvesteerd in zaken waar we achterstanden hebben opgelopen. Zoals bij handhaving en dienstverlening. Een belangrijke was ook het beheer en onderhoud. We maken daar een inhaalslag maar dit kost ook extra geld. Om dit te kunnen betalen hebben we in 2023 de omslag gemaakt van ‘sparen naar lenen’. Wat betekent dat we niet ieder jaar geld meer opzij zetten uit de begroting om het beheer en onderhoud te betalen maar we hiervoor geld gaan lenen. Alleen zo kunnen we de achterstanden inhalen en dit betalen. We hebben bedragen voor de reguliere groei van de stad (autonome groei) en voor het laten meegroeien van voorzieningen met de groei van inwoners (bevolkingsvolgende voorzieningen) opgenomen in de begroting 2023. We hebben in 2023 een start gemaakt met het uitwerken van plannen voor het uitgeven daarvan. Daarover zullen wij de gemeenteraad nog informeren.
Wat hadden we gepland (begroting)
We zien dat er de komende jaren investeringen nodig zijn op o.a. het gebied van beheer en onderhoud, veiligheid en handhaving, milieu en klimaat, schoolgebouwen, het Stadscentrum en de ambtelijke organisatie. Dit komt deels doordat de stad groeit, maar ook doordat we de afgelopen jaren niet genoeg geïnvesteerd hebben. Met deze begroting zetten we een aantal eerste stappen om dit in te lopen. Zo is er een bedrag opgenomen voor autonome groei en bevolkingsvolgende voorzieningen. Dit zullen wij nog verder uitwerken en de gemeenteraad over informeren. Voor de toekomst willen we blijven vasthouden aan de ze systematiek. Dit betekent dat we de groei van de stad meenemen in onze budgettering.
We brengen onze financiële huishouding verder op orde
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
In 2023 werden we geconfronteerd met een groot aantal tegenvallers. We hebben meer geld moeten uitgeven of we weten dat we dit in de toekomst moeten doen. We moeten bijvoorbeeld meer geld uitgeven omdat we afvalwater uit Oosterwold moeten afvoeren, maar ook aan de jeugdzorg en beheer en onderhoud. Daarnaast ontvangen we minder geld dan verwacht uit het gemeentefonds. Hierdoor is de verwachte buffer, onze spaarpot, flink afgenomen. Om onze begroting voor de toekomst op orde te houden hebben we in de vierde kwartaalrapportage 2023 aangegeven te moeten bezuinigen. Dit gaan we in 2024 uitwerken en daar zal over besloten worden in de begroting 2025. Dan komen we ook met een plan om de buffer aan te vullen.
Wat hadden we gepland (begroting)
Het inschatten van onze risico's en ook het minder afhankelijk zijn van de winsten van het grondbedrijf vormt hier een onderdeel van. We werken door aan het project risicomanagement en zullen deze periode komen met een nieuwe nota op dit gebied.Verder willen we voor het eind van deze periode minimaal € 60 miljoen gespaard hebben. Dit zorgt ervoor dat onze begroting, ook in de toekomst, solide is en tegen een stootje kan.
We verhogen de belastingen voor bewoners en ondernemers niet
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
We hebben de belastingen voor het jaar 2023 verhoogd voor de reguliere inflatiecorrectie, oftewel de stijging van de algemene prijzen. Dit is volgens afspraak. We hebben de tarieven voor het jaar 2023 namelijk alleen verhoogd om deze kostendekkend te maken en met de reguliere inflatiecorrectie. Wel hebben we aangegeven dat we rekening houden met een verhoging van de rioolheffing. Dit is stapsgewijs gedaan om deze meer kostendekkend te maken.
Wat hadden we gepland (begroting)
Dit doen we alleen voor de regulier inflatiecorrectie. Dit betekent dat de lokale lasten wel kunnen stijgen, maar dit alleen is om gelijke tred te houden met de hoogte van de inflatie.
We hebben geld gereserveerd voor initiatieven uit de raad
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
De raad heeft een deel van dit budget in 2023 uitgegeven aan zaken die zij belangrijk vond. De raad heeft ongeveer € 1,6 miljoen overgehouden op dit budget. Dit bedrag is doorgeschoven naar 2024 in de derde kwartaalrapportage zodat de raad ook in 2024 keuzes kan maken voor het uitgeven van dit geld.
Wat hadden we gepland (begroting)
Voor 2023 hebben we € 2 miljoen gereserveerd voor initiatieven vanuit de raad.
We nemen het werk van de ambtelijke organisatie onder de loep
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
We hebben in 2023 flink meer personeel aangenomen om een achterstanden in te halen en om de groei van de stad bij te kunnen houden. We hebben in 2023 voorstellen uitgewerkt om dit te kunnen betalen. Dit heet de takendiscussie. Deze voorstellen hebben we in 2023 afgerond en voorgelegd aan de raad. De takendiscussie moest gaan over het schrappen van taken en het slimmer inzetten van mensen en geld. Dit is maar beperkt gelukt. De takendiscussie is ingevuld met een combinatie van technische maatregelen en taakstellingen op bijvoorbeeld de organisatie en overhead. Een deel van het geld is daadwerkelijk gevonden in het schrappen van taken.
Wat hadden we gepland (begroting)
Onderdeel van onze ambitie is ook de bijdrage aan de toekomstbestendige organisatie. We komen met plannen om geld en mensen slimmer en anders in te zetten. Dit noemen we de takendiscussie.