In 2023 bereiden we ons voor op de inkoop van zowel jeugdhulp zonder als met verblijf
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
De inkooptrajecten zijn voor ons een middel om het zorglandschap in de jeugdhulp te veranderen. In 2023 hebben we fors ingezet op de versteviging van het lokale veld, waarbij de focus lag op de versterking van preventie. Door meer regie te voeren op de toegang tot zorg en het vroegtijdig bieden van begeleiding. Dit passend bij de situatie van het kind en het gezin. Hier hoort de pilot gezinsteams bij. Mede door de inzet in 2023 zien we een daling van 24-uurs jeugdhulp, waarbij wel de inzet van crisisplaatsen gelijk is gebleven.
We zien helaas nog geen afname van de kosten voor de 24-uurs jeugdhulp en de kosten voor de Jeugd GGZ (Geestelijke GezondheidsZorg). Belangrijkste rede daarvoor is dat de uitstroom van de groep 16- tot 27-jarigen vastloopt. 40% van de Almeerse jeugdigen in de 24-uurs-zorg is 18 jaar of ouder. Dit gaat voornamelijk om duurdere zorg. Dit drukt enorm op de budgetten. Belangrijkste oorzaak hiervoor is dat de doorstroom naar vervolghulp niet op orde is. Dit heeft voornamelijk te maken met het ontbreken van huisvesting. Er zijn te weinig passende woonplekken voor deze groep. In het afgelopen jaar hebben we daarom meer ingezet op samenwerking met andere domeinen, zoals wonen en de Wmo. Deze acties gaan we doorzetten en verder brengen in de komende periode.
Jeugdhulp zonder verblijf
Met de pilot teams gezinsbegeleiding proberen we te voorkomen dat kinderen uit huis geplaatst moeten worden. Hierbij wordt een heel gezin (en niet alleen het kind) geholpen en begeleid. In 2023 hebben we vooral geleerd wat wel en niet werkt in deze aanpak. Dit gaat ons helpen bij de vorming van stevige lokale teams. De aanbesteding zelf hebben we moeten uitstellen.
Jeugdhulp met verblijf
Een aantal zorgaanbieders heeft een kort geding aangespannen in de lopende aanbesteding van de jeugdhulp met verblijf. Hierdoor is de aanbesteding vertraagd en konden we deze niet in 2023 afronden. Naar aanleiding van dit kort geding hebben we nieuwe kostprijsberekeningen voor de producten moeten uitvoeren. De aanbesteding van de jeugdhulp moet in 2024 worden afgerond. Vanaf 2025 gaat het nieuwe contract in .
Doordat de aanbestedingen voor de jeugdhulp zijn vertraagd hebben we overbruggingscontracten moeten afsluiten. Deze contracten bevatten minder gunstige voorwaarden dan de contracten binnen de aanbesteding.
Wat hadden we gepland (begroting)
We grijpen de inkoop aan om het zorglandschap jeugdhulp te veranderen. Aan de ene kant willen we begeleiding van kwetsbare gezinnen dichtbij organiseren, aan de andere kant willen een stedelijk aanbod intensief ambulante gezinshulp ontwikkelen wat bij dreigende uithuisplaatsing kan worden ingezet. Ook willen we contracten met afspraken die de mogelijkheden tot sturing vergroten, en tegelijk de administratielasten minimaal houden.
We blijven de maatregelen kostenbeperking jeugd met kracht uitvoeren. We bestendigen de functie regie op hulpverleningsprocessen bij de toegang tot jeugdhulp. Zo houden onze verwijzers zicht op een traject, of doelen zijn gehaald en welke nazorg nodig is. De pilot teams gezinsbegeleiding loopt door met als onderzoeksvraag hoe deze aanpak uiteindelijk een plek krijgt in het Almeerse zorglandschap.
In 2023 willen we ook afspraken maken om meer samenhang in het preventieve aanbod te krijgen.
Het aantal meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling is nog altijd erg hoog in Almere
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
Almere kent doorgaans 2,5 keer zoveel meldingen bij Veilig Thuis van kindermishandeling dan het landelijke gemiddelde. Dit is al een aantal jaar stabiel.
Het doel is, was en blijft om huiselijk geweld en kindermishandeling zoveel mogelijk te voorkomen. In 2023 hebben we samen met de partners gewerkt aan een herzien lokaal addendum wat in 2024 wordt vastgesteld. We stellen hierbij het werken met gezinsprofielen centraal. Deze profielen beschrijven de patronen achter huiselijk geweld. Een kern van de samenwerking is om er eerder met de betrokken inwoners bij te zijn. In 2023 hebben we onderzocht of we meer duiding kunnen geven aan het hoge aantal meldingen van kindermishandelingen. We hebben daarvoor naar een goede toepassing van de meldcode gekeken maar ook naar de gegevens uit het onderzoek 'De sociale staat van de stad'.
Wat hadden we gepland (begroting)
Niet altijd kan er na een melding een gezin goed worden ondersteund, omdat de hulp niet beschikbaar is of omdat een gezin niet meewerkt met vrijwillige hulp. Er bestaan regionale afspraken tussen Veilig Thuis en ketenpartners. Voor Almere is in 2021 een addendum op deze afspraken gemaakt voor de doelgroep 0 – 100 jaar, met als doel dat er anders, en sneller, kan worden gereageerd bij veiligheidsproblemen thuis. De beproefde aanpak ‘Op tijd erbij in de wijk’ is hierbij het model dat gemeentebreed wordt ingevoerd .
De tekortkomingen in het huidige systeem van jeugdbescherming die in september 2022 landelijk belicht werden herkennen we ook in Almere
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
In 2023 hebben de instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering, met Rijksmiddelen stappen kunnen zetten om het aantal dossiers per jeugdbeschermer te verminderen.
We hebben samen met partners uitvoering gegeven aan de proeftuin toekomstscenario jeugdbescherming. Doelen daarvan zijn: snel herstel van gezinsveiligheid, vergroten van het vertrouwen in hulpverlening, kortere hulpverleningstrajecten en het voorkomen van gedwongen maatregelen.
Wat hadden we gepland (begroting)
We zorgen daarom in 2023 voor verruiming van de financiering zodanig dat de caseload per jeugdbeschermer omlaag kan. Daarnaast zetten we in op hervorming van het stelsel. We geven in 2023 in jeugdhulpregio Flevoland verband uitvoering aan de proeftuin toekomstscenario jeugdbescherming. De inzet is een verandering van de huidige ketensamenwerking de jeugdbescherming naar netwerksamenwerking van betrokken partijen en betere begeleiding van gezinnen waar veiligheidsproblemen spelen.